Music for a better living #129

Βοηθός σκηνοθέτη στη δεκαετία του ’70, ο Jean-Jacques Beineix παρουσίασε την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του το 1981, διχάζοντας τη ντόπια κριτική, για να καταλήξει να βραβεύεται με τέσσερα César (πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη, φωτογραφίας, μουσικής και ήχου) και να βρίσκει καλύτερη ανταπόκριση από το διεθνές κοινό. Η «Diva» μπορεί να μην ήταν το φιλμ που θα άλλαζε την πορεία του σινεμά, όμως, όλο αυτό το πρωτοφανές μείγμα νεο-νουάρ, pop art αισθητικής, ρομαντισμού κι αδιέξοδου σαρκασμού, ζεν και όπερας, ακόμη στέκει ως σταθμός στιλιστικής γραφής για τη δεκαετία του ’80.

Το πολυαναμενόμενο δεύτερο φιλμ, το «Φεγγάρι στον Υπόνομο», έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ των Καννών το 1983. Οι κριτικοί τεμάχισαν σκηνοθέτη και ταινία, ενώ το εξουθενωμένο κοινό εγκατέλειπε την αίθουσα αρκετά πριν από την ολοκλήρωση των 137 λεπτών. Όλως περιέργως, η καριέρα του Beineix δεν πήγε κι αυτή στον υπόνομο... Τρία χρόνια αργότερα γνωρίζει παγκόσμια επιτυχία με τη «Betty Blue», υποψήφια για Χρυσή Σφαίρα και Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας το 1987! Ακολούθησαν μονάχα τρία φιλμ (που ελάχιστοι θυμούνται ή είδαν ποτέ), μια αναπάντεχη στροφή προς το ντοκιμαντέρ και η φήμη ενός δημιουργού τόσο μισάνθρωπου και οξύθυμου που κανείς δεν επιθυμούσε να συνεργαστεί μαζί του.

Έχοντας λατρέψει ανεπανόρθωτα τη «Diva» (πρέπει να την είχα δει τρεις φορές την πρώτη εβδομάδα προβολής της), αντιμετώπιζα τον ερχομό του «Φεγγαριού» σα μιά νέα οργασμική εμπειρία εικόνων, κι ας χτυπιόντουσαν οι κριτικοί του κόσμου όλου! Φυσικά, όσο βρισκόμουν μέσα στην αίθουσα δεν είχα καμία επαφή με το γήινο σύμπαν. Κάπου ένοιωθα την απογοήτευση, μα θα ήταν θράσος να μην αναγνωρίσω τη μαγκιά στο φορμαλισμό, την ακρότητα της «ψευτιάς» μέσα από τη σχεδόν αποκλειστική χρήση ντεκόρ, τις σουρεάλ αντιθέσεις των τοπίων, έναν αβάσταχτα ονειρικό ρομαντισμό, τα κρυφά, ενίοτε ουτοπικά σύμβολα και τις πόζες των ηθοποιών που υπήρχαν μονάχα για να δηλώνουν επιθυμίες που οραματιζόμαστε κι όχι για να πλάσουν τον όποιο χαρακτήρα ενός στερεότυπου μελό. Σα μια αποτυχημένη προσομοίωση πραγματικότητας, το «Φεγγάρι στον Υπόνομο» είναι μια από αυτές τις ταινίες που δε μπορείς να πάρεις μαζί σου βγαίνοντας από την αίθουσα. Η σύγκρουση με τις εικόνες του έξω κόσμου μπορεί να είναι οδυνηρή...

Δύσκολο να βρεθεί σήμερα σε DVD και στην αρχική του μορφή (οι παραγωγοί είχαν την ανόητη έμπνευση να κόψουν 11 λεπτά, πιστεύοντας πως έτσι το φιλμ κουράζει λιγότερο!), το «Φεγγάρι» μου έδωσε τότε την επιπλέον χαρά ν’ ανακαλύψω έναν συνθέτη που βρισκόταν ακόμη στα πρώτα του βήματα, τον Gabriel Yared.

Gabriel Yared - Tango de l'Impasse

If you ask me, το score γι’ αυτή την ταινία του Beineix παραμένει η πιο αγαπημένη δουλειά του, δίπλα στη μουσική για την «Camille Claudel» (1988). Κι ας του έδωσαν το Όσκαρ για τον «Άγγλο Ασθενή» (1996), τελικά. Οι αδικίες στη συγκεκριμένη κατηγορία, ακόμη και στις υποψηφιότητες, σε κάνουν να πιστεύεις πως τα μέλη της Ακαδημίας... βαριακούν!

Try another world. Θυμάσαι;